De Grondwet is de basis van de Nederlandse rechtsorde. De Grondwet staat in de regel boven andere wetten en kan moeilijk worden veranderd. De monarchie en de parlementaire democratie zijn in de Grondwet verankerd en de bevoegdheden van parlement, ministers en Koning(in) worden erin geregeld. Ook staat in de Grondwet hoe gemeenten en provincies moeten functioneren, hoe wetten worden gemaakt en hoe de rechtspraak is geregeld.
De grondrechten van alle Nederlanders zijn erin opgenomen, zoals de vrijheid van meningsuiting, godsdienst en onderwijs en het recht op gelijke behandeling. Ook de plichten van de burgers staan erin, bijvoorbeeld de leerplicht en de belastingplicht.
De Nederlandse staat is georganiseerd volgens de 'trias politica', de scheiding van de drie staatsmachten: de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht. Regering en parlement maken samen wetten. De regering zorgt voor de uitvoering daarvan, het parlement houdt toezicht. De onafhankelijke rechter oordeelt over de naleving van de wetten.
